Aorta przebiega na tylnej ścianie klatki piersiowej i brzucha. Jej położenie w znacznym stopniu zapobiega urazom bezpośrednim i są one dość rzadkie. Do typowych mechanizmów urazów bezpośrednich aorty należą rany kłute czy postrzały.
Jednak najczęstszym rodzajem urazu aorty jest tzw. uraz deceleracyjny np. w następstwie wypadków drogowych, czy upadków z wysokości. Mechanizm urazu polega na gwałtownym czasami kilkukrotnym przesunięciu narządów śródpiersia w obrębie klatki piersiowej w czasie wypadku, powodującym całkowite lub częściowe przerwanie ściany aorty. 70-90 % urazowych uszkodzeń aorty powstają w początkowym odcinku aorty zstępującej, tuż poniżej ujścia lewej tętnicy podobojczykowej.
Skutki urazu aorty dzielą się na 4 stopnie:
- Uszkodzenie błony wewnętrznej aorty
- Krwiak śródścienny lub rozwarstwienie aorty
- Tętniak urazowy (rzekomy) aorty
- Pęknięcie aorty
Pełnościennemu pęknięciu aorty towarzyszy masywny krwotok do klatki piersiowej prowadzący do zgonu pacjenta, dlatego najczęściej do szpitali trafiają pacjenci z urazami I-III stopnia. Pacjenci z urazami aorty I stopnia zazwyczaj nie wymagają leczenia operacyjnego. Są oni poddawani wnikliwej obserwacji. Pozostali pacjenci wymagają pilnej operacji. Zgodnie z zaleceniami ESVS – zabiegi wewnątrznaczyniowe są preferowanym sposobem leczenia urazów aorty zstępującej. Zabieg polega na wszczepieniu stentgraftu z dostępu przez tętnicę udową w pachwinie. Stentgraft – proteza z tworzywa sztucznego (dakron lub politetrafluaortylen) w kształcie rurki, która szczelnie przylega do niezmienionych odcinków tętnicy powyżej i poniżej miejsca urazu aorty pod wpływem sprężystości stentów, zespolonych ze ścianą protezy.
Pacjenci po wewnątrznaczyniowych operacjach urazu aorty wymagają regularnej kontroli u chirurga naczyniowego.
